Verklarende woordenlijst sociale zekerheid

Geschatte leestijd: 14 minuten

In de verklarende woordenlijst sociale zekerheid staan alle begrippen die met regelmaat terugkeren bij zaken rondom de werknemersverzekeringen, sociale wet- en regelgeving, loonbelastingen, en de loonadministratie. Hieronder staat een overzicht van de meest voorkomende begrippen met omschrijving.

Aangifte loonheffingen

Aangifte loonheffingen is de opgaaf die u aan de Belastingdienst moet doen van de collectieve gegevens en de werknemersgegevens die van belang zijn voor de te betalen loonheffingen.

Aangiftetermijn

De termijn waarbinnen u aangifte loonheffingen moet doen.

Aangiftetijdvak

Aangiftetijdvak is de periode waarover u aangifte loonheffingen moet doen.

Aangifteverzuim

U doet geen, onjuist, onvolledig of niet op tijd aangifte loonheffingen.

Te veel betaalde premies terugvorderen? Data-Analyse Loonbelasting

Optimaliseer de loonbelasting, betaal niet te veel.

Lees meer

Aanmerkelijk belang

Iemand is aandeelhouder met een aanmerkelijk belang als hij, eventueel met zijn fiscale partner:

5% of meer van de aandelen heeft in een vennootschap
rechten heeft om voor 5% of meer aandelen in een vennootschap te kopen
winstbewijzen heeft om 5% of meer van de jaarwinst – of van een uitkering bij liquidatie – van de vennootschap te krijgen
voor 5% of meer stemrecht heeft in de algemene vergadering van een coöperatie of vereniging op coöperatieve grondslag

Aansprakelijkheid

Een door de Belastingdienst aan u opgelegde verplichting om de loonheffingen te betalen van een andere werkgever omdat, die zijn schulden niet heeft betaald.

Aanwas van het cumulatieve premieloon

Zie voortschrijdend cumulatief rekenen (VCR).

Afdrachtvermindering

Een korting op de te betalen loonbelasting/premie volksverzekeringen en eindheffingen.

Anoniementarief

Het tarief dat u voor de loonheffingen moet toepassen:

als een (nieuwe) werknemer u niet de vereiste gegevens geeft (bijvoorbeeld zijn Burgerservicenummer en geboortedatum)

als u de identiteit van een werknemer niet op de voorgeschreven manier vaststelt

als u de gegevens van een werknemer niet op de juiste manier bij uw loonadministratie bewaart

AOW-leeftijd

De leeftijd waarop een werknemer of uitkeringsgerechtigde recht krijgt op een AOW-uitkering (ook wel: AOW-gerechtigde leeftijd).

Belastingrente

Belastingrente is:

rente die de Belastingdienst in rekening brengt als u de loonheffingen niet, of niet op tijd betaalt
rente die de Belastingdienst in een aantal gevallen vergoedt als hij loonheffingen aan u terugbetaalt

Belastingverdrag

Verdrag tussen 2 landen waarin is geregeld welk land over welke inkomsten belasting mag heffen.

Beschikking

Een schriftelijke en gemotiveerde beslissing van de Belastingdienst, eventueel als antwoord op een verzoek of een bezwaar.

Burgerservicenummer

Het nummer waarmee natuurlijke personen die bij een Nederlandse gemeente zijn ingeschreven, bij de overheid zijn geregistreerd.

Bijdrage Zvw

Het bedrag voor de Zvw dat u inhoudt op het nettoloon van uw werknemer en dat u aan de Belastingdienst betaalt.

Bijzondere beloning

Een beloning die in de regel maar eenmaal of eenmaal per jaar wordt toegekend. Bijvoorbeeld tantième, gratificatie en vakantiebijslag.

Cafetariaregeling

Regeling waarbij de werknemer kan bepalen hoe hij zijn loon samenstelt.

Collectief deel van de aangifte loonheffingen

Hierin staan de totalen van de lonen en de te betalen loonheffingen van alle werknemers.

Concernregeling

Regeling waarmee u de vrije ruimte en de eventuele eindheffing van de werkkostenregeling op concernniveau mag berekenen. De regeling geldt voor alle concernonderdelen die het hele kalenderjaar een concern vormen.

Correctie

Met een correctie kunt u een eerder verzonden aangifte loonheffingen corrigeren.

Deelvisser

Een deelvisser is iemand wiens beloning een deel van de opbrengst van de visvangst is. Voor de arbeidsrelatie van een deelvisser, die niet op grond van een arbeidsovereenkomst verzekerd is voor de werknemersverzekeringen, geldt de fictieve dienstbetrekking voor de deelvisser. U gebruikt dan code 4 (Deelvisser) van de code aard arbeidsverhouding.

Detacheren

Het tijdelijk uitlenen van een werknemer aan een derde partij.

Dienstbetrekking

Een arbeidsrelatie gebaseerd op een arbeidsovereenkomst tussen een inhoudingsplichtige en een werknemer volgens het Burgerlijk Wetboek.

Eerstedagsmelding

Melding aan de Belastingdienst van de gegevens van een nieuwe werknemer.

Eindheffing

Heffing van de loonbelasting/premie volksverzekeringen over bepaalde loonbestanddelen in de vorm van eindheffing. Eindheffing wordt niet op het loon van de werknemer ingehouden, maar komt voor rekening van de werkgever. Bij eindheffing voor naheffingsaanslagen worden alle loonheffingen door de werkgever betaald.

EU-verordening

Een door de Europese Unie vastgesteld algemeen bindend voorschrift

Europese Economische Ruimte (EER)

Een akkoord tussen de landen van de Europese Unie (EU) en de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA), met uitzondering van Zwitserland. Tot de EER horen alle landen van de Europese Unie en ook Liechtenstein, Noorwegen en IJsland.

Europese Unie (EU)

Een economisch en politiek samenwerkingsverband van 27 Europese landen.

Extraterritoriale werknemers

Dit zijn werknemers die:

u uit het buitenland hebt geworven of die vanuit een ander land zijn uitgezonden om in Nederland te werken
uitgezonden worden om in het buitenland voor u te werken

Fictieve dienstbetrekking

Een arbeidsverhouding tussen een opdrachtgever en een opdrachtnemer die geen dienstbetrekking is volgens het Burgerlijk Wetboek, maar door de wetgever als dienstbetrekking is aangewezen.

Fiscaal nummer

Het fiscaal nummer is een nummer waarmee een niet-natuurlijk persoon, bijvoorbeeld een stichting, vereniging, vof of bv, is geregistreerd bij de Belastingdienst en UWV.

Fiscaal partner

De fiscaal partner van uw werknemer is bijvoorbeeld:

de echtgenoot of geregistreerd partner van uw werknemer
degene met wie uw werknemer op hetzelfde adres staat ingeschreven als bij de Basisregistratie Personen (BRP) en ook voldoet aan aanvullende voorwaarden

Gedifferentieerde premie Whk

De premie Werkhervattingskas (Whk) die de Belastingdienst individueel voor u vaststelt, naast de al gegeven basispremie WAO/WIA.

Gemoedsbezwaarde

Een inhoudingsplichtige of werknemer die op grond van zijn levensovertuiging bezwaren heeft tegen elke vorm van verzekeren, dus ook tegen de volksverzekeringen, werknemersverzekeringen en de Zorgverzekeringswet.

Genietingsmoment

Tijdstip waarop u het loon betaalt, verrekent of ter beschikking stelt, of waarop het loon rentedragend of vorderbaar en inbaar wordt.

Groene tabel

De tabel die u moet gebruiken voor de berekening van de loonbelasting/premie volksverzekeringen over loon uit vroegere dienstbetrekking en daarmee gelijkgestelde uitkeringen.

Grondslagaanwasmethode

Zie voortschrijdend cumulatief rekenen (VCR).

Heffingskorting

Korting op de te betalen loonbelasting/premie volksverzekeringen.

Herleidingsregels

Er zijn werknemers voor wie u de witte of groene tabel niet zomaar kunt toepassen. Met de herleidingsregels kunt u de inhoudingen uit de witte en groene tabellen omrekenen. Het gaat om werknemers in internationale situaties die:

alleen loonbelasting moeten betalen
alleen premie volksverzekeringen moeten betalen
geen premie hoeven te betalen voor een of meer volksverzekeringen

Identificatieplicht

De wettelijke verplichting om in bepaalde situaties de identiteit van iemand vast te kunnen stellen. U moet bijvoorbeeld de identiteit van een werknemer vaststellen voor zijn eerste werkdag, of op de eerste werkdag als u op deze dag uw werknemer aanneemt.

Inhoudingsplichtige

Een werkgever, uitkeringsinstantie, pensioenfonds, enzovoort die loonheffingen moet inhouden op of betalen over het loon, de uitkering, het pensioen en dergelijke.

Inkomensafhankelijke bijdrage Zvw

De overkoepelende term voor de werkgeversheffing Zvw en ook de bijdrage Zvw.

Inkomstenperiode

De periode binnen een aangiftetijdvak waarin voor een inkomstenverhouding een bepaalde code of indicatie geldt. Binnen een aangiftetijdvak kunnen meerdere inkomstenperiodes voorkomen.

Inkomstenverhouding

Het begrip ‘inkomstenverhouding’ omvat de verschillende soorten dienstbetrekking. Maar ook andere inkomstenrelaties waarbij u loonheffingen moet berekenen, vallen hieronder, zoals uitkeringen of de relatie met sommige artiesten en beroepssporters. In tegenstelling tot de dienstbetrekking is de inkomstenverhouding gekoppeld aan uw loonheffingennummer.

Inloggen voor ondernemers

Door middel van ‘Inloggen voor ondernemers’ kunt u voor 2019 en eerder via het ‘oude portaal’ met uw gebruikersnaam en wachtwoord inloggen op een beveiligd gedeelte voor ondernemers. Hier staat informatie over de aangiften die u nog moet doen en u kunt ook zien welke aangiften (of losse correcties) wij hebben ontvangen. Het aangifteprogramma van de Belastingdienst voor de loonheffingen kunt u hier ook downloaden. Vanaf 2020 maakt u daarvoor gebruik van ‘Mijn Belastingdienst Zakelijk’, waar u kunt inloggen met uw DigiD of met eHerkenning.

Loon in natura

Loon in natura is het loon dat de werkgever niet in geld uitbetaalt. Het is een voordeel uit de dienstbetrekking en daarom belast voor de loonheffingen. De werkgever kan loon in natura aan zijn werknemer verstrekken ook is het mogelijk om het ter beschikking stellen. In het 1e geval wordt de werknemer eigenaar terwijl bij het 2e geval de werkgever eigenaar blijft.

Loon voor de werknemersverzekeringen

Het loon van een werknemer dat als basis dient voor de berekening van de premies werknemersverzekeringen.

Loonheffingen

Loonheffingen zijn:

loonbelasting/premie volksverzekeringen
premies werknemersverzekeringen
inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (werkgeversheffing Zvw en bijdrage Zvw)

Loonheffingskorting

Korting op de in te houden loonbelasting/premie volksverzekeringen. Er zijn 6 verschillende loonheffingskortingen:

de algemene heffingskorting
de arbeidskorting
de ouderenkorting
de alleenstaande-ouderenkorting
de jonggehandicaptenkorting
de levensloopverlofkorting

De kortingen zijn in de groene en witte tabellen verwerkt. Dit geldt niet voor de jonggehandicaptenkorting en de levensloopverlofkorting. Die moet u zelf berekenen.

Loonstaat

Het document waarin u de gegevens van uw werknemer en zijn loon vastlegt die van belang zijn voor de berekening van de loonheffingen. U mag de loonstaat ook digitaal bijhouden, als die minimaal dezelfde informatie bevat.

Loontijdvak

Het tijdvak waarover uw werknemer loon geniet. Bijvoorbeeld een dag, een week of een maand.

Lijfrente-uitkering

Een periodieke uitkering (bijvoorbeeld per maand, kwartaal of jaar) die iemand ontvangt tijdens zijn leven of dat van een ander.

Maximumbijdrageloon

Het maximumbedrag per jaar aan loon waarover u de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw berekent. Dit bedrag wordt jaarlijks aangepast. U houdt rekening met een tijdvakequivalent van dit jaarbedrag.

Maximumpremieloon

Het maximumbedrag per jaar aan loon waarover u de premies werknemersverzekeringen berekent. Zie ook premieloon. Dit bedrag wordt jaarlijks aangepast.

Meewerkend kind

Een kind dat meewerkt in de onderneming van zijn ouder(s) en voldoet aan bepaalde voorwaarden:

Het kind is niet in echte dienstbetrekking bij de ouder(s).
De onderneming wordt niet (mede) voor rekening van het kind gedreven.

Voor dit kind geldt op verzoek een vereenvoudigde regeling voor de berekening van de loonheffingen en het doen van aangifte loonheffingen.

Minimumloon

Het wettelijk vastgestelde loon dat u minimaal moet betalen aan uw werknemers.

Naheffingsaanslag loonheffingen

Een aanslag voor niet, te weinig of te laat betaalde loonheffingen met daarbij eventueel een boete en/of belastingrente.

Nationaliteit

De nationaliteit waarmee iemand zich bij u identificeert. Iemand kan meer dan één nationaliteit hebben.

Netto-brutoberekening

Het omrekenen van een nettoloon naar een brutoloon om de loonheffingen te berekenen.

Nettoloonafspraak

Een afspraak tussen de werkgever en de werknemer waarbij de werkgever de loonheffingen voor zijn rekening neemt.

Nominale premie Zvw

De totale premie die de werknemer betaalt aan zijn zorgverzekeraar voor het basispakket van de zorgverzekering.

Nominatief deel van de aangifte loonheffingen

Hierin staan de gegevens per werknemer die van belang zijn voor de aangifte loonheffingen.

Omzetbelasting

Officiële naam van de btw. De afkorting btw duidt op het systeem van heffing: heffing van belasting over de toegevoegde waarde.

Optie of aandelenoptie

Een recht om tegen een vooraf bepaalde prijs een aandeel te kopen in een onderneming.

Opting-in

Een regeling waarbij een arbeidsrelatie tussen een opdrachtgever en een opdrachtnemer door een gezamenlijke verklaring voor de loonbelasting/premie volksverzekeringen wordt beschouwd als een fictieve dienstbetrekking. De opdrachtnemer wordt wel pseudowerknemer genoemd.

Personeelsnummer

Het nummer waaronder een personeelslid in uw administratie is geregistreerd.

Pleegkind

Een kind dat geen eigen kind is, maar wordt opgevoed en onderhouden als een eigen kind.

Polisadministratie

Het gegevensbestand van UWV waarin per werknemer de werknemersgegevens van de aangifte loonheffingen worden opgeslagen.

Premieloon

Het premieloon is het loon voor de werknemersverzekeringen (loon SV) waarbij u per werknemer per loontijdvak rekening houdt met het maximumpremieloon. In 2019 is het maximumpremieloon € 55.927.

Private Aanvulling Werkloosheidswet en loongerelateerde WGA

De private aanvulling Werkloosheidswet en loongerelateerde WGA (PAWW) is een uitkering die ingaat als de WW-uitkering of de loongerelateerde WGA-uitkering stopt.

Re-integratie

Als uw werknemer door ziekte langere tijd niet kan werken, zijn de overheid, u en de werknemer verplicht om ervoor te zorgen dat de werknemer zo snel mogelijk weer aan het werk kan. Dat wordt re-integratie genoemd.

Sectorindeling

De sectorindeling is de indeling van bedrijven in sectoren op basis van hun maatschappelijke functie. Deze indeling bepaalt de hoogte van de sectorpremie. Elke inhoudingsplichtige met verzekerd personeel is aangesloten bij een sector. De Belastingdienst deelt die sector in een beschikking aan u mee.

Sociaal zekerheidsverdrag

Verdrag tussen 2 landen waarin is geregeld waar iemand is verzekerd voor de sociale verzekeringen.

Sociale Verzekeringsbank

Uitvoeringsinstantie die de volksverzekeringen (AOW, Wlz, Anw) en de AKW uitvoert.

Speur- en ontwikkelingswerk

Hieronder wordt verstaan:

ontwikkeling van technisch nieuwe producten, productieprocessen of programmatuur
technisch wetenschappelijk onderzoek
een analyse van de technische haalbaarheid van een eigen S&O-project
procesgericht technisch onderzoek

SV-loon

Zie loon voor de werknemersverzekeringen.

Tijdvakcode

De code die aangeeft over welke periode u aangifte loonheffingen doet.

Tijdvakloon

Het loon dat de werknemer over een bepaald tijdvak geniet, bijvoorbeeld een week of een maand.

Tijdvaktabel

De tabel die u moet toepassen om de loonbelasting/premie volksverzekeringen over het tijdvakloon te berekenen.

Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen (UWV)

UWV verzorgt het beheer van de Polisadministratie en de uitvoering van de werknemersverzekeringen, zoals de ZW, de WW, de Wajong, de WAO en de WIA, en levert re-integratiediensten.

Vakantiebonnen

Dit zijn zelfstandige rechten op vakantiegeld en vakantietoeslag die een werknemer naast het normale loon krijgt. Vakantiebonnen zijn in de cao geregeld en komen maar in enkele branches voor, zoals de bouw. Hoewel er meestal geen sprake meer is van het plakken van bonnen in een bonnenboekje maar van een ‘rechtenbeheersysteem’, wordt deze term nog veel gebruikt. Voor het belasten van deze bonnen geldt een bijzondere regeling. Sinds 2020 kennen we in de praktijk geen vakantiebonnen meer.

Vakantiebijslag

Vakantiebijslag (of vakantietoeslag) is het bedrag dat meestal in 1 bedrag als bijzondere beloning in de maand mei of juni aan de werknemer wordt betaald.

Vakantiegeld

Vakantiegeld is het doorbetaalde reguliere loon dat een werknemer krijgt tijdens zijn verlof.

Vaste inrichting

Een vaste inrichting is een bedrijfsruimte in Nederland die over voldoende faciliteiten beschikt om als een zelfstandige onderneming te kunnen functioneren. Vanuit de bedrijfsruimte worden leveringen en/of diensten aan derden verricht. Voorbeelden van een vaste inrichting zijn:

een winkel of een andere vaste verkoopgelegenheid
een werkplaats of een fabriek met kantoor

Er is geen sprake van een vaste inrichting bij een opslagruimte, een goederendepot of een inrichting waar alleen maar ondersteunende activiteiten plaatsvinden. Denk hierbij aan onderzoek, reclame en het verstrekken van inlichtingen. Een vakantiewoning die voor verhuur is bestemd, is ook geen vaste inrichting.

Vergrijpboete

Een boete die de Belastingdienst kan opleggen als u de loonheffingen niet of te laat betaalt of als u te weinig loonheffingen betaalt. Er moet daarbij wel sprake zijn van (voorwaardelijke) opzet of grove schuld.

Verzuimboete

Een boete die de Belastingdienst kan opleggen als u de aangifte-, betaal- of correctieverplichting niet of niet (tijdig) nakomt en er geen sprake is van opzet of grove schuld.

Voortschrijdend cumulatief rekenen (VCR)

De premies werknemersverzekeringen en de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw berekent u op basis van het voortschrijdend cumulatief rekenen. U past hierbij de grondslagaanwasmethode toe. Bij deze methode berekent u per werknemer het cumulatieve premieloon (of het cumulatieve bijdrageloon) tot en met het tijdvak waarover u aangifte moet doen. Van dit bedrag trekt u af het cumulatieve premieloon (of het cumulatieve bijdrageloon) van de werknemer tot dit tijdvak. Het verschil is de aanwas van het cumulatieve premieloon (of van het cumulatieve bijdrageloon). Over deze aanwas berekent u de premies of de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw.

Werkgeversheffing Zvw

Het bedrag voor de Zvw dat voor uw rekening is en dat u aan de Belastingdienst betaalt over het loon van de meeste werknemers.

Werkkostenregeling (WKR)

Met deze regeling kunt u maximaal 1,2% van uw totale fiscale loon (de ‘vrije ruimte’) besteden aan onbelaste vergoedingen en verstrekkingen voor uw werknemers. Over het deel boven de vrije ruimte betaalt u 80% eindheffing. Daarnaast kunt u bepaalde zaken onbelast vergoeden of verstrekken door gebruik te maken van gerichte vrijstellingen.

Werknemer

Natuurlijk persoon die in een echte of fictieve dienstbetrekking bij u werkt. Maar ook een uitkeringsgerechtigde die loon uit vroegere dienstbetrekking van zichzelf of van een ander krijgt.

Witte tabel

De tabel die u moet gebruiken voor de berekening van de loonbelasting/premie volksverzekeringen over loon uit tegenwoordige dienstbetrekking.

Woon-werkverkeer

De reizen die een werknemer maakt tussen zijn huis en een vaste werkplek.

Gerelateerde artikelen

Volg ons op social media.
Vengroot is te vinden op LinkedIn, Facebook, Instagram, X (Twitter) en YouTube!