WIA vastgelopen volgens Algemene Rekenkamer

18 mei 2023

in Nieuws

Volgens de Algemene Rekenkamer is de WIA vastgelopen. Op 17 mei 2023 heeft de Algemene Rekenkamer een rapport gepubliceerd op haar website, waarin geconcludeerd wordt dat de WIA volledig vastloopt. Deze conclusie is gepubliceerd op de derde woensdag van mei, ook wel bekend als de verantwoordingsdag voor de Rijksoverheid. Volgens de Algemene Rekenkamer hebben tien van de twaalf ministeries hun financiën niet op orde. Wat betekent dit voor werkgevers?

Bekijk hier de volledige: Rapport bij het Jaarverslag 2022 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

WIA: Inkomensverzekering bij arbeidsongeschiktheid

Een zieke werknemer die na 2 jaar nog niet is hersteld, kan bij het UWV een arbeidsongeschiktheidsuitkering aanvragen op grond van de WIA. De WIA is een inkomensverzekering bij arbeidsongeschiktheid. Om te bepalen of iemand recht heeft op een uitkering, moeten verzekeringsartsen en arbeidsdeskundigen binnen 8 weken een eerste beoordeling (claimbeoordeling) doen. Hierbij wordt de mate van arbeidsongeschiktheid en de resterende ‘verdiencapaciteit’ vastgesteld. Als de medische situatie van de persoon die de uitkering ontvangt verbetert of verslechtert, moet er een herbeoordeling worden gedaan. Standaard gaat het UWV na 5 jaar na of de situatie opnieuw moet worden beoordeeld. Een herbeoordeling kan zowel door de werknemer als (ex-)werkgever worden aangevraagd. Ook hiervoor geldt een termijn van 8 weken.

WIA vastgelopen volgens Algemene Rekenkamer

De Algemene Rekenkamer concludeert in het jaarlijks verantwoordingsonderzoek dat de WIA onuitvoerbaar is en op een bepaald aspect onrechtmatig. Door verschillende factoren is de WIA vastgelopen, volgens de Algemene Rekenkamer.

Oplopende achterstanden WIA-beoordelingen

Hoewel een termijn van 8 weken geldt voor de eerste beoordeling en herbeoordeling, lukt het niet om de beoordelingen tijdig uit te voeren. Uit het onderzoek blijkt dat ruim 17.259 personen gemiddeld achttien weken wachten op een WIA-claimbeoordeling (eerste beoordeling). Ook blijkt dat ruim 20.000 personen gemiddeld een half jaar wachten op een herbeoordeling. Bij beoordelingen na bijna 1 jaar ziekte was er eind 2022 een achterstand van ruim 18.000 Eerstejaars Ziektewet-beoordelingen. Het UWV voert deze uit bij zieke werkenden die dus geen verzuimbegeleiding krijgen of van wie de werkgever niet verzekerd is bij het UWV (‘eigenrisicodrager’).

Stop met teveel betalen, voorkom Whk-premie verhoging!

LEES VERDER

Toezicht WIA-beoordelingen door UWV

De uitvoering van de werknemersverzekeringen is een taak van het UWV. De minister houdt toezicht op de taakuitvoering door het UWV en beoordeelt de bereikte resultaten en prestaties, alsook de rechtmatige en doelmatige besteding van het publieke geld dat naar het UWV gaat. Om dit alles te kunnen beoordelen, moet de minister informatie verzamelen over de taakuitvoering door het UWV. En als het UWV niet in staat is om zijn taken goed uit te voeren, is het de verantwoordelijkheid van de minister om maatregelen te treffen.

Toezicht WIA-beoordelingen minister van SZW

Het UWV-bestuur is verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering. De minister van SZW houdt toezicht op de dienstverlening van het UWV en heeft daarnaast de rol van opdrachtgever van de WIA en eigenaar van het UWV. Als opdrachtgever bewaakt de minister de uitvoering van afspraken, de uitvoerbaarheid van de WIA en de behaalde resultaten, en als eigenaar bewaakt de minister de continuïteit en toekomstbestendigheid van de organisatie.

Te veel betaalde premies terugvorderen? Data-Analyse Loonkosten

Optimaliseer de loonbelasting, betaal niet te veel.

LEES VERDER

Bevindingen Algemene Rekenkamer

De WIA is volgens de Algemene Rekenkamer volledig vastgelopen. De WIA-verzekering, die bedoeld is om inkomensverlies door arbeidsongeschiktheid te dekken, is niet langer uitvoerbaar. Ondanks genomen maatregelen lopen de achterstanden in de beoordelingen van arbeidsongeschiktheid bij het UWV al sinds 2015 op. Dit heeft met name nadelige gevolgen voor langdurig zieke (ex-)werknemers. Bovendien leiden de achterstanden tot onrechtmatige uitgaven en dwangsommen voor het UWV. Er was geen volledige informatie beschikbaar over de achterstanden en de aanpak daarvan, waardoor zowel de minister van SZW als het UWV niet in staat waren om de achterstanden sneller aan te pakken.

Uitvoerbaarheid WIA

De uitvoerbaarheid van de WIA komt sterk onder druk te staan door structureel oplopende achterstanden bij de sociaal-medische beoordelingen door het UWV. Wij constateren dat de minister het probleem van de achterstanden niet goed kon beoordelen. Gedurende meerdere jaren ontbrak het haar aan volledige en samenhangende informatie over de uitvoerbaarheid van de beoordelingen en over mogelijke verbeteringen op dat gebied. Hierdoor waren de minister en het UWV niet in staat om de maatregelen sneller uit te voeren.

€11,0 miljoen dwangsommen UWV

Het UWV betaalt steeds meer dwangsommen aan werkgevers en verzekeraars. In 2022 ging het om €11,0 miljoen aan dwangsommen. Deze gevolgen verminderen de doelmatigheid en doeltreffendheid van de WIA, aldus de Algemene Rekenkamer.

€6,5 miljoen onrechtmatige uitgaven UWV

In 2022 ontvingen 22.500 mensen een voorschot voor de WIA-uitkering vanwege grote achterstanden bij beoordelingen. Vanaf juli 2021 vordert het UWV dit voorschot niet meer terug als het niet kan worden verrekend met de WIA-uitkering of een WW-uitkering. Omdat het UWV volgens de wet wel zou moeten terugvorderen, leidt dit in 2022 tot €6,5 miljoen aan onrechtmatige uitgaven.

Meer weten over WIA vastgelopen volgens Algemene Rekenkamer?

"*" geeft vereiste velden aan